(شناخت پسران از روي ظاهر آنها)

تقسيم بندي در دنياي مدرن به دو روش و يكي توسط ارنست كرچمر و ديگري توسط ويليام شلدون پيشنهاد شده است. كرچمر بر اساس ارتباط بين خصوصيات جسماني � رواني ، ايده تيپ سرشتي بدن را مطرح كرد و تيپهاي سهگانه خود را به شرح زير ارايه داد:
1- تيپ Asthenic لاغر، ضعيف، استخواني
2- تيپ Athletic عضلاني، چهارشانه
3- تيپ Pyknic كوتاه، چاق با چربي زياد
سيستم طبقهبندي كرچمر چندي بعد توسط روانشناس آمريكايي، ويليام شلدون مورد اقتباس قرار گرفت و به شكل جديدتري عرضه شد. شلدون عكسهاي گرفته شده از جلو، پهلو و پشت بدن از 4 هزار نفر را بررسي كرد و فيزيك بدن افراد را به سه دسته اساسي طبقهبندي كرد. شلدون، بر اساس سه لايه جنيني و نحوه تكامل ، تيپهاي بدني مورد نظر خود را نامگذاري كرده است. گفتني است كه در دوره جنيني، لايه اندودرم به لوله گوارش تكامل مييابد، مزودرم به عروق خوني، قلب و عضلات تبديل ميشود و اكتودرم نيز سيستم عصبي را ميسازد. اين گروه بندي هماني است كه امروزه به كرات در علوم ورزشي خصوصا بدنسازي به كار ميرود طراحي تمرين وبرنامه بدنسازي كاملا براي اين سه تيپ بدني تفاوت دارد.
1- تيپ بدني اكتومورف (Ectomorph)
فيزيك بدني يك فرد اكتومورف، داراي شانهها و دور كمر باريك، صورت لاغر و پيشاني بلند و كشيده، قفسه سينه لاغر و باريك و دست و پاهاي نحيف و لاغر است. اكتومورفها چربي كميدر بدن دارند و افزايش وزن و توده عضلاني آنها به سختي صورت ميگيرد، رشد اكتومورفها در اطراف سيستم عصبي تمركز مييابد.
اكتومورفها حساس، تيزهوش، درونگرا، جامعهگريز ، آرام، ساكت و شكننده، كمرو و در تعارض با محيط هستند. اين افراد قوه تخيل بالايي دارند و در كارهاي ظريف و دقيق موفق تر هستند. از نظر خصايص فيزيولوژيك، اكتومورفها پوست سرد دارند، با وجود خشكي دهان و بزاق كم، تمايل كميبه آب دارند اين افراد معمولا كماشتها و ميزان خوابشان معمولي است. آنها افرادي كمانرژي ولي منظم هستند كه با بيقراري كاري را شروع ميكنند ولي در به پايان رساندن كارها دچار ضعف و كم تواني ميشوند. آمادگي رواني بيشتري براي ابتلا به افسردگي، بدگماني و اختلالات اضطرابي دارند و زودتر و بيشتر از سايرين ،دچار اندوهگيني، نااميدي، ترس و نگراني و گوشهگيري ميشوند. بهطوري كه طبع آنها يك طيف است كه يك سوي آن جنون و سوي ديگر آن نبوغ شاعرانه و صوفيانه و حساسيتهاي روحي است. زيادي وسواس و فكر و خيالات در اينگونه افراد شيوع بيشتري دارد. از آنها انتظار شجاعت و جسارت نداشته باشيد!
2- تيپ بدني مزومورف (Mesomorph)
مزومورفها ساختار بدني ورزيده دارند، و مستعد ترين افراد براي ورزش بدنسازي به شمار ميروند داراي شانههاي پهن، ميانتنه باريك همراه با بازوها و مفاصل و زانوهاي نيرومنداند و چربي اندك در بدنشان ديده ميشود. تيپ بدني آنها در اطراف ماهيچهها و سيستم گردش خون تمركز مييابد. افراد اين گروه ميتوانند بدون دشواري زياد توده عضلانيشان را گسترش دهند.
مزومورفها با خصوصيات فعاليت و پويايي، پرانرژي ، جسور و با شهامت بودن و عملگرايي مشخص ميشوند. اعتماد به نفس بالا دارند و افرادي با روحيه رقابتي هستند. نسبت به عقايد ديگران بيتفاوتاند، گستاخ و سلطهجو و اهل ريسك ميباشند و به فعاليتهاي بدني علاقه دارند تعريق زياد و احساس عطش از مشخصه هاي بارز آنهاست.
3- تيپ بدني اندومورف (Endomorph)
هيكل بدني چاق فربه (خپل) دارند، ساختار بدنيشان بهطور مشخص در اطراف دستگاه گوارش توسعه مييابد و شكممحور است. اين افراد معمولا داراي دور كمر پهن و شانههاي كمعرض هستند، چربي فراوان سرتاسر بدنشان را فرا ميگيرد و امعا و احشاي رشد يافتهاي دارند. دستها و پاهاي كوتاه دارند و عريض بودن از ديد از پهلو و متابوليسم پايين از ساير مشخصات فيزيكي آنهاست .
اندومورفها برونگرا ، راحتطلب و لذتگرا هستند . خوشمشرب،صلحجو، شوخطبع و خونسرداند و كارها را پشت گوش مياندازند. عاشق خوراكي و غذا هستند و خواب سنگين و طولاني مدت دارند. افرادي معاشرتي و اجتماعي با رفتار دوستانه و مردمدار هستند كه اين خصوصيات در شكل افراطي خود به افزايش استعداد ابتلا به بيماري مانيك � دپرسيو (شيدايي ـ افسردگي) ميانجامد . اقتصادي هستند ومعمولا بيشترين طبقه بازاريان وكسبه از اين گروه است به قولي از يك استاد پشت دخل نشيني شكم را گنده نميكند شكم گنده ها بيشتر اهل پشت دخل نشيني هستند.
اگر بخواهم جمع بندي كنم تيپ هاي اندومورف و پيك نيك(Pyknic) متناظر با مزاج بلغميو كافا دوشا و تيپ هاي مزومورف و اسلتيك (Athletic) متناظر با مزاج دموي و پيتا دوشا و تيپهاي اكتومورف و آستنيك (Asthenic) متناظر با مزاج سوداوي و واتا دوشا ميباشند. اما همانگونه كه ذكر كردم در طب سنتي ايران متغيرهاي گوناگوني براي تعيين سرشت جسميرواني و مزاج هر فرد بررسي ميشود كه از وضعيت ظاهري فرد مانند ويژگيهاي پوست و مو و نماي اندام گرفته تا اوضاع داخلي مانند ويژگيهاي نبض و چگونگي واكنش پذيري بدن در برابر خوردنيها تا حالات رواني و رفتاري را در بر ميگيرد. در حالي كه آنچه توسط كرچمر و شلدون پيشنهاد شده است، تنها فرم بيروني بدن را براي تقسيمبندي تيپ انسان بررسي ميكند. ضمنا اكثر افراد مخلوطي از انواع مختلف بدني هستند به همين دليل امروزه به تيپ بدني يك عدد سه رقمي( هركدام از ارقام از 1 تا 7 ) تخصيص ميدهند و نسبت اكتومورفي تا اندومورفي را با هر كدام از اين رقمها ميسنجند.
نتيجه :
استعداد و توانائي هاي فيزيكي و بدني خود را بشناسيد و مطابق با آن انتظار داشته باشيد كساني كه خاصيت مزومورف بيشتري دارند، براي ورزش هايي مثل وزنه برداري و بدنسازي مناسب هستند، در صورتي كه ورزش هايي مثل دوندگي استقامت احتياج به هيكل اكتومورف دارد. باوجودي كه نوع فيزيك بدني حرف آخر را نميزند ولي انتخاب صحيح براساس نوع فيزيك بدني يكي از عوامل بسيار موثر در ميزان موفقيت است در حقيقت تاثير تمرين به ژن ها ۷۵ به ۲۵ است .
به طور مثال ورزشكاران آفريقايي هميشه در صدر اخبار مربوط به رشته دو و ميداني قرار دارند و البته در اين ميان كنيايي ها ، ۴۰ درصد رتبههاي اول دوهاي استقامت را به خود اختصاص داده اند.
اين دونده هاي كنيايي پاهاي باريك و عضله پشت پاي كشيده اي دارند (يك خاصيت ژنتيك) كه يك آناتوميكاملا مناسب براي دوندگي است. اهالي كنيا در ارتفاع ۲ هزار فوتي زندگي ميكنند كه باعث ميشود تا ميزان گلبول هاي قرمز خونشان، علاوه بر ظرفيت قلبي - عروقيشان بالا برود، هردو اين فاكتورها براي دويدن در مسيرهاي طولاني ضروري هستند.
يا شايد تصوركنيدهيچ تناسب خاصي براي ورزش تيراندازي احتياج نباشد ولي يك تيرانداز كامل، تناسب قلبي - عروقي بسيار خوب و ضربان قلب پايين دارد كه حتي در لحظات شليك پايين تر هم ميآيد. آنها ميتوانند ندانسته ضربان قلب خود را تا ۲۰ ضربه در دقيقه پايين آورده و درست بين ضربان ها شليك كنند. البته تيراندازي با تفنگ پيستوني به بالاتنه عضلاني هم احتياج دارد.
حقيقت اين است كه تنوع ژنتيك بسيار بيشتر از تنوع رشته هاي مسابقه است وحالا با تمام اين تفاسير، شما چه نوع بدني داريد؟ هيچ وقت ورزشكار مطرحي را ديده ايد كه فكر كنيد شما هم ميتوانيد درست مثل او باشيد؟
نظر یادتون نره
دوشنبه 27 دی 1389 - 1:16:51 PM